Snowden - Món quà giáng sinh cho nước Nga

Chuyện cũ được bổ sung những tình tiết mới
Ngày 15/7, trong cuộc chuyện trò với sinh viên Trại Khảo cổ của Hội Địa lý Nga, Tổng thống V.Putin khẳng định: “Anh ấy (Snowden) không bay đến với chúng ta mà chỉ bay qua để đến nước khác. Nhưng ngay sau khi anh ấy vừa lên phi cơ, các đối tác Mỹ của chúng ta trên thực tế đã chặn những chuyến bay tiếp theo của anh ấy”. Và Tổng thống Nga nói vui rằng Edward Snowden chẳng khác gì “món quà giáng sinh tặng cho nước Nga”. Đáp câu hỏi về tương lai của Snowden, V.Putin khẳng định: “Tôi làm sao biết được. Đó là cuộc sống của anh ấy, mệnh của anh ấy”. Tổng thống Nga cho rằng Snowden sẽ đến định cư lâu dài ở nước khác mà không có ý định ở lại nước Nga.
V.Putin khẳng định, Nga có mối quan hệ khăng khăng với Mỹ và không muốn chuyện của Snowden gây ảnh hưởng không tốt đến quan hệ này. Chính nên, V.Putin cho rằng, Edward chỉ có thể ở lại Nga nếu cam kết không làm tổn hại đến nước Mỹ. Tuy nhiên, theo lời V.Putin, cựu viên chức CIA đã từ khước. Edward Snowden khẳng định anh ấy vẫn tiếp kiến chống chọi vì quyền con người…
Báo “Vesti” (Nga) số ra ngày 13/7 đưa tin rằng Washington “hết sức thất vọng về cuộc gặp giữa Snowden và các nhà hoạt động nhân quyền tại Nga”. Cũng theo báo này thì Thư ký báo chí Nhà Trắng Jane Pcaki khẳng định: “quan điểm của chúng tôi đối với Snowden và cáo buộc chống lại anh ta không thay đổi”.
Không phải tình cờ mà đêm thứ sáu (12/7) Barack Obama chủ động điện đàm với V.Putin. Thông tin cụ thể về cuộc điện đàm giữa hai Tổng thống không được tiết lậu cho báo giới, nhưng theo tuyên bố chính thức của Nhà Trắng thì “hai nhà lãnh đạo đã nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ song phương Nga - Mỹ, bàn luận một loạt các vấn đề song phương và an ninh, trong đó có tình trạng của Edward Snowden, cộng tác chống khủng bố và Thế vận hội mùa đông ở Sochi”. Hãng thông tấn Ria - Novosti đưa tin rằng Trợ lý báo chí của Tổng thống nga D.Peskov đã xác nhận những Thông tin trên.





Edward Snowden trong cuộc gặp gỡ với các nhà bảo vệ nhân quyền ngày 12/7 tại phi trường Seremetyevo (Moskva)
Dư luận Nga nói gì?
Như vậy, ý kiến của Mỹ về Edward Snowden là quá rõ ràng và bằng cớ một loạt nước châu Âu đóng cửa không phận đối với phi cơ của Tổng thống Bolivia Evo Morales cách đây chưa lâu vì nghi có Edward Snowden trên đó là điều làm người Nga phải cân nhắc. Liệu Moskva đánh đổi Edward Snowden lấy việc người Mỹ cùng đồng minh của họ tẩy chay Thế vận hội Sochi 2014 và quan trọng hơn nữa là mối quan hệ Nga -Mỹ trở về thời kỳ “chiến tranh lạnh”?
Chủ tịch Hạ viện Nga Sergey Naryshkin cho rằng “Nga phải cấp lánh nạn chính trị cho Snowden, nếu ở Mỹ anh ấy có nguy cơ bị tử hình”. Đáp câu hỏi liệu nước Nga có cần phải cấp tị nạn chính trị cho Edward Snowden, Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền Nga Mikhail Fedotov khẳng định: “Không cần thiết!”. Ông Fedotov cho rằng, những điều kiện mà Nga sẵn sàng cấp lánh nạn cho Snowden đã không làm ưng ý ông ấy. Theo M.Fedotov thì Snowden đã một lần xin lánh nạn ở Nga, sau đó chối từ, sau đó lại xin lánh nạn chính trị một lần nữa. “Chúng ta không đáng phải liên tưởng với một người không nhất quán trong hành động như vậy”- M.Fedotov nhấn mạnh. Tuy nhiên, chủ toạ Ủy ban Nhân quyền Nga khẳng định kiên cố sẽ giúp Snowden có được quy chế lánh nạn chính trị nhưng không bắt phải ở Nga. Còn Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Nga Alexei Pushkov lại cho rằng, trong bối cảnh bị săn lùng cáu, Edward Snowden có vẻ như đã ưng những điều kiện mà V.Putin đưa ra để được lánh nạn chính trị ở Nga.
Người đứng đầu Hiệp hội trạng sư Nga Henry Reznik tuyên bố: “Nếu chính phủ từ khước cấp tị nạn chính trị cho Edward Snowden, anh ấy có thể kháng cáo lên tòa án Nga. Lại một quá trình xét xử không có hạn định...”.
Phó giáo sư Học viện Ngoại giao Moskva (Nga) Mikhail Trosky cho rằng, vụ Snowden đã đẩy Nga vào cảnh huống khó xử. Theo Mikhail Trosky thì rất có thể Nga sẽ quãng sự lựa chọn là gửi Snowden đến một nước nào đó ngoài Nga. Theo Giám đốc Trung tâm nghiên cứu chính trị Alexei Mukhin thì khả năng Nga cấp tị nạn chính trị cho Snowden là rất lớn. Ủy viên nhân quyền V.Lukin lại khẳng định rằng việc quyết định cấp lánh nạn chính trị cho Edward Snowden phải coi xét không chỉ quyền con người mà cả ích nhà nước. “Không ai có thể phủ nhận rằng lợi ích của các cường quốc là một thực tế và chúng đan xen lẫn nhau... Ích an ninh của giang sơn, ích kinh tế, thương mại và các mối quan hệ khác có can dự đến cuộc sống của rất nhiều người. Cần phải coi xét quờ các khía cạnh...”- V.Lukin nói.
Trong khi người Nga đang băn khoăn, suy xét thì Stephen Sertanovich - thành viên thuộc Ủy ban Đối ngoại Mỹ cảnh báo: “Nếu Nga muốn tham gia vào nhóm các nước như Venezuela, Nicaragua, Bolivia hay Ecuador thì họ hoàn toàn có quyền. Chỉ có điều, họ có cảm thấy thoải mái hay không thôi”.
Như vậy, mai sau của Edward Snowden vẫn khó đoán định, chúng ta chỉ biết rằng phải đợi chờ và đợi.
Duy Long (TH)