Thượng tướng Hoàng Cầm đã nêu một tấm gương sáng để toàn quân và đời trẻ Việt Nam bữa nay và tương lai noi theo. Vâng, một người như Hoàng Cầm, chỉ điểm qua những mốc thành tích lớn cũng đã rất xứng đáng với danh hiệu Anh hùng. Có một dạo, bếp ăn của cơ quan quân đoàn bộ còn phân chia chế độ, tiểu táo, trung táo, đại táo, ngăn cách bằng tấm liếp mỏng, thấp. Đại tá, nhà văn NGUYỄN QUỐC TRUNG. Vài năm trở lại đây, tuổi cao, sức yếu, nhưng ông vẫn nói chuyện được với khách. Sau trận đánh ấy, tôi được Chính phủ tặng Huân chương Quân công hạng ba.
Hôm nào rảnh mình đến”. Mấy hôm sau, ông gặp cán bộ hậu cần và nói: “Thực ra, ăn theo cấp bậc không có chi là sai, nhưng chúng ta đã và sẽ cùng chung một hào chiến đấu, hơn thế, khi tranh đấu, đội viên, cán bộ cơ sở ở tuyến trước, đấu tranh với gian khổ, hy sinh, hòa bình, ngay trong một nhà ăn, thủ trưởng ăn ngon hơn chiến sĩ, thật là khó nghĩ.
Nhưng cái di chứng nặng nhất là tay phải từ đó về sau không thể cầm bút viết được, đành phải viết bằng tay trái, nét chữ vốn như gà bới càng nguệch ngoạc thêm.
Tôi được gần gụi Tư lệnh Hoàng Cầm khi tôi đang là phóng viên Báo Binh đoàn Cửu Long. Phục vụ đồng bào thì ông đã rất rõ, nhưng phục vụ đội viên khiến ông nghiền ngẫm lâu mới hiểu. Dõi theo Tư lệnh, thiên nhiên, tôi nhớ tới câu chuyện, vào quá nửa đêm ngày 10-1-1965, đang về nghỉ ở nhà riêng, một đồng chí công tác ở Cục Cán bộ mang đến lệnh vào trận mạc miền Nam, và chỉ ba mươi phút chuẩn bị, vừa gấp binh phục, vừa dặn vợ con, rồi lên xe tới nơi tập hợp.
Sự kiện ấy được toàn quân học tập. Rồi tiếng nhiều người òa khóc, một người xin lỗi tôi.
Suốt đời, ông tâm đầu ý hợp lời dạy ấy. Sau này, khi nghỉ hưu về sống trong ngôi nhà yên tĩnh ở quận 3, nhiều buổi chiều đi làm về, tôi thường ghé thăm ông. Ngày còn công tác, Thượng tướng Hoàng Cầm ít khi kể chuyện về mình, một đôi lần chúng tôi gợi ý ông kể về những trận đánh, những chiến dịch ông từng chỉ huy, ông liền gạt đi, theo ông, việc cấp thiết nhất là nhiệm vụ binh đoàn đang thực hành phải làm cho thật tốt.
Ông thường kể cho cán bộ, đội viên về tấm gương của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh về chống chủ nghĩa cá nhân. Từ khi Thượng tướng Hoàng Cầm nghỉ hưu, thỉnh thoảng tôi thường ghé thăm ông. Chính lối đánh phục kích, phân tán địch để diệt khiến chúng thiệt hại nặng nề.
Và chúng tôi hồi hộp chờ Ý kiến của Tư lệnh. Tức là cán bộ cao cấp chi tiêu chuẩn cao nhất. Anh em tưởng tôi đã chết nên lấy chăn gói kín, chuẩn bị mang đi an táng.
Rồi ông nhắc lại chuyện Bác không nhận Huân chương Sao Vàng và rất nhiều danh hiệu, giải thưởng trong nước và nước ngoài tặng. Bộ đội chưa đủ chỗ ở, cán bộ không được kêu mình mệt”. Quân đoàn 4 cử một đội viên giúp Tư lệnh cũ trong cuộc sống hằng ngày, trong đó có việc tiếp khách. Nhưng rồi, tôi đã tỉnh lại và hỏi: “Sao các đồng chí buộc kín tôi thế này?”.
Thượng tướng Hoàng Cầm là người để lại nhiều ấn tượng cho cán bộ và chiến sĩ của mình không chỉ bằng anh tài chỉ huy, lãnh đạo xây dựng đơn vị mà còn bằng đức tính giản dị, khiêm tốn.
Một người vừa mở chăn vừa nói: “Tưởng anh đã hy sinh nên chúng em làm mướn việc khâm liệm”. Hai mươi tuổi, anh thanh niên Hoàng Cầm vào Bộ đội, tham dự đánh Pháp rồi đánh Mỹ, có mặt ở hầu khắp các chiến trận trung tâm, đấy là chặng đường Mười ngàn ngày, như tên cuốn hồi ký của ông được xuất bản sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng.
Rồi ông bắt tay tôi: “Mình đang họp Bộ tư lệnh, không trò chuyện lâu được. Sau khi tiễn người chiến sĩ cũ ra về, ông kể cho chúng tôi nghe lần được gặp Bác Hồ trước khi vào mặt trận miền Nam, được Bác dặn, các chú vào trong đó cần phục vụ đồng bào, chiến sĩ vô điều kiện.
Ông đứng lên, vẫn phong thái trầm tĩnh, ông nói rằng, tuốt luốt những việc ông làm được đều do tập thể các ban chỉ huy, bộ chỉ huy và nhất là đội viên, cán bộ toàn đơn vị góp phần làm nên. Rồi ông nhớ lại lời Bác dạy cán bộ tại Hội nghị kiểm thảo chiến dịch đường số 18: “quân nhân chưa ăn cơm, cán bộ không được kêu mình đói.
Nói dứt lời ông cười hồn nhiên. Tôi nhớ một lần, trong buổi liên hoan giáp Tết Nguyên đán, một người phát biểu nên đề nghị phong tặng Tư lệnh Hoàng Cầm danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang. Khi ông còn khỏe, tôi đã chứng kiến ông chuyện trò rất cởi mở với một người chiến sĩ Sư đoàn 9 thời đánh Mỹ, nay hành nghề chạy xe ôm, trước khi chia tay, người đội viên ấy muốn chụp với ông một kiểu ảnh ông mặc binh phục, mang quân hàm để cho bà con họ hàng biết mình từng là đội viên của tướng Hoàng Cầm.
Ngay ngày đầu, mọi người thấy, Tư lệnh Hoàng Cầm khó chịu, ăn uống gượng gập. Còn danh hiệu anh hùng phải dành cho đội viên, cán bộ cấp cơ sở, những người trực tiếp cầm súng chống chọi và phục vụ đương đầu.
Vết thương quá nặng nên tôi phải đi trạm xá dã chiến điều trị ba tháng mới bình phục sức khỏe. Rồi ông kể lại lần được gặp Bác Hồ, Bác nói: “Bác cháu ta đi làm cách mệnh là để giải phóng đất nước khỏi họa ngoại xâm, nhân dân được hưởng hòa bình, hạnh phúc, sung túc chứ đâu phải để lấy chức tước này, danh hiệu nọ, phải không các chú”.
Quan điểm ấy tức tốc được nhiều cán bộ cao cấp có mặt hôm đó hưởng ứng. Bộ đội chưa đủ áo mặc, cán bộ không được kêu mình rét. Tôi lặng ngắm ông sải những bước dài về Sở chỉ huy. Hoàng Cầm là thế, bao giờ ông cũng đề cao công lao của tập thể, ông rất ghét chủ nghĩa cá nhân.
Một lần, khi nghe tôi hỏi về trận đánh khiến ông bị thương, ông im lặng một lát rồi kể: - Đó là vào tháng 7-1947, Đại đội 250 chúng tôi nhận lệnh hoạt động ở vùng địch hậu Mộc Châu, khu du kích Mộc Hạ, làm nhiệm vụ phát động dân chúng, một hôm nhận được tin quân Pháp từ Hòa Bình mở cuộc càn quét lớn vào Suối Rút, Đà Bắc.
Hôm đó, ông từ chỉ huy sở đi bộ đến tòa soạn, lúc ấy, chỉ một mình tôi ở nhà, ông trao cho tôi cái bao thơ: - Mình vừa làm bài thơ về chiến thắng Phước Long, các cậu đọc và góp ý, nếu thấy đăng được lên báo thì đăng, nó cũng chỉ ở tầm báo quân đoàn ta thôi.
Thực ra, công lao của anh em trong đơn vị lớn hơn tôi nhiều. Và ông kết luận, hãy dành danh hiệu cao quý ấy cho những chiến sĩ ưu tú nhất của binh đoàn. Chúng tôi tổ chức mai phục đánh nhỏ, đánh đánh úp để làm giảm tốc độ tiến quân của địch để đồng bào ta kịp sơ tán.
Với lại, những người còn trẻ, cần phải ăn nhiều chất hơn người có tuổi”. Với Thượng tướng Hoàng Cầm, khách tới thăm đều trọng như nhau, bất kể người đó cấp bậc chức tước gì. Lúc ấy, tôi và mấy người có mặt hơi ngại với đề nghị táo tợn ấy, nhưng Thượng tướng Hoàng Cầm vui vẻ đáp ứng. Thế là từ đó, cả cơ quan ăn chung một tiêu chuẩn.
Một hôm, đơn vị tôi đang xuất kích thì địch nã một tràng súng máy, tôi thấy nhói ở cánh tay phải và ngất đi. Thượng tướng Hoàng Cầm tắt thở là một mất mát lớn, nỗi tiếc thương vô hạn của đồng bào và chiến sĩ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét