Xa xỉ phẩm công nghệ ở Việt Nam thời xưa

 Gạt bỏ những vướng bận của cuộc sống ngày nay để quay lại thời khắc vài chục năm về trước và thưởng thức cái thú chơi nghệ của tiên sư cha ta. 

Thế giới chúng ta đang sống là một thế giới đương đại, thế giới của Internet và các thiết bị truyền thông. Là thế giới của smartphone, tablet, của laptop, ổ cứng di động chứ không còn là thế giới của những chiếc băng cassset, những chiếc radio hay những chiếc máy quay đĩa… như những ngày xa xưa. Giờ đây, nhớ lại những món đồ từng là đỉnh cao công nghệ của một thời xa xưa ấy chắc hẳn sẽ không ít người tránh khỏi niềm xúc động và hoài niệm. Không giống như hiện tại, khi mà công nghệ xuất hiện ở khắp mọi nơi và con người có nhiều cách khác nhau để tận hưởng thú vui công nghệ của mình. Từ việc sở hữu những chiếc điện thoại sáng ý hàng hiệu đắt tiền đến những bộ máy vi tính cấu hình khủng, hiệu năng cao. Thú vui công nghệ của thời xa xưa chỉ gói gọn trong hai lĩnh vực chính là âm thanh và hình ảnh. Ở thời khắc cách đây mấy chục năm trở về trước, việc sở hữu cho mình những chiếc đầu quay đĩa khủng, những chiếc máy ảnh tân thời là ước mong của rất nhiều người và chỉ có những "cậu ấm cô chiêu" sinh ra trong các gia đình khá giả mới có nhịp tiếp cận.  Máy quay đĩa      Máy quay đĩa có loa hình kèn phổ thông ở Việt Nam những năm đầu thế kỉ 20  Nếu hay xem những bộ phim về đề tài Hà Nội bối viễn tượng xưa như “Hà Nội mùa đông năm 46” thì chắc hẳn bạn sẽ không mấy xa lạ với hình ảnh những chiếc máy quay đĩa gật gù với bộ loa kèn đồng vàng sáng nhoáng. Và từ lúc nào, hình ảnh những bộ chiếc máy quay đĩa đó đã trở nên đặc trưng cho một Hà Nội thuở xa xưa, một Hà Nội hào hoa, thanh tao nhưng không kém phần lãng mạn và tân thời. Cùng trái lại dòng lịch sử, những chiếc máy quay đĩa này xuất hiện cùng với làn sóng văn hóa Pháp tràn vào Việt Nam những năm đầu thế kỉ 20. Ít ai biết rằng, vào thời khắc nguyên sơ, những chiếc đĩa than ban sơ có dạng hình như những chiếc ống hình trụ, Người ta cuốn những tấm thiếc quanh một ống trụ và nhờ một mũi kim nghiêng ngả theo các rung động của âm thanh, tạo ra các đường rãnh có độ sâu khác nhau trên tấm thiếc. Mãi về sau, người ta mới dùng đĩa kẽm để ghi lại những rung động của âm thanh thay cho các ống thiếc hình trụ và từ đó những thiết bị với tên gọi máy quay đĩa mới chính thức được ra đời. Có một điểm mà những chiếc máy nghe nhạc thời xa xưa ăn đứt những chiếc ipod hay những chiếc mp3, mp4 hiện thời, đó là độ bền tót vời và khả năng hoạt động mà không cần nguồn năng lượng nhất thiết của nó khi mà chỉ cần quay tay bằng dây cót, những chiếc máy nghe nhạc thời đó có thể hát suốt sớm hôm mà chẳng tốn một tí pin hay điện nào. Với những người mà niềm mê say sưu tầm những chiếc đĩa than cổ đã nhiễm vào máu, chắc không ai không biết rằng, một trong những ưu điểm trổi của những chiếc đĩa than là cực bền. Ít ai biết rằng, người ta có thể đem chôn một chiếc đĩa than dưới đất vài năm, sau đó đào lên và rửa sạch, ta vẫn có thể dùng nó một cách thường ngày, đó là ưu điểm mà những thiết bị công nghệ hiện thời có ước cũng không thể nghĩ đến. Tuy nhiên điểm đặc biệt nhất của đĩa than vẫn chính là âm thanh của nó, với âm thanh trong trẻo được tái hiện lại một cách hoàn hảo, đến mức mà nhiều giáo đồ âm thanh hiện tại vẫn nhận xét rằng, âm thanh của đĩa than hoàn hảo đến nỗi những chiếc máy nghe nhạc kĩ thuật số hiện thời có phần không bì được.  Những loại máy quay đĩa này thường dùng những chiếc đĩa than thay vì đĩa CD như ở thời đương đại  Để có thể thỏa mãn thú mê say này vào thời khắc đó quả thật không hề đơn giản. Vào những năm 50 của thế kỉ trước, cả Hà Nội chỉ có độc nhất vô nhị một cửa hàng bán các loại đĩa than ở Bách hóa tổng hợp Tràng Tiền, tuy nhiên nguồn hàng lại cực khan hiếm. Vậy nên để có thể đeo đuổi niềm mê say trên, nhiều người phải gửi mua tận nước ngoài mới có thể sở hữu cho mình những chiếc máy xịn hay những chiếc đĩa không có trên thị trường. Cầu kì là thế, tốn kém là thế nhưng ở Hà Nội thời đấy vẫn tồn tại không ít những tay chơi, những kẻ có thể gọi là tiền nhân của những "fan cuồng công nghệ" hiện tại.  Đầu đọc băng cối   Một chiếc đầu đĩa băng cối mang nhãn Akai  thời kì và sự tiến bộ của công nghệ dần dần cũng khiến cho thú chơi đĩa than và máy quay đĩa dần dần trở thành lỗi thời, sự xuất hiện của băng từ cùng với những chiếc đầu băng cối to bản dần dần xóa nhòa đi hình ảnh những chiếc máy quay cũ kĩ thuở trước. Ít ai biết rằng chỉ 3, 4 chục năm trở về trước thôi, việc sở hữu một chiếc đầu đọc băng cối không phải là một điều đơn giản. kềnh càng, nặng nề cùng với hai vòng quay băng to bản là đặc điểm dễ nhận thấy nhất của một chiếc đầu đọc băng cối.     Đặc điểm dễ nhận thấy nhất của nó là 2 mâm tròn to tướng ở ngay mặt trước của máy  Khi mà truyền hình chưa phát triển, việc thưởng thức nghệ thuật bằng hình thức âm thanh là thú vui của nhiều người. Cùng với làn sóng nhạc vàng, băng cối hay băng Akai từng nổi đình nổi đám ở Việt Nam những năm 60 70 thế kỉ trước. Thời ấy, những người muốn gắn lên mình hai chữ sành điệu, thức thời đều chẳng thể thiếu trong nhà một đầu băng cối to bản với những băng nhạc của các ca sĩ đang làm mưa làm gió trên những sàn diễn ca nhạc thời bấy giờ như Phương Dung, Thanh Lan hay những tình ca bất hủ nhạc Trịnh.  Những chiếc đầu đọc băng cối hiệu Teac cũng là những chiếc máy nghe nhạc nức tiếng nhất thời khắc đó  hồ hết những chiếc đầu đọc băng cối ở thời khắc đó đều đến từ các thương hiệu Nhật bản như Akai, Teac. Để sở hữu những món đồ này, người ta có khi phải đặt mua tận bên Mỹ, Nhật và phải bỏ ra số tiền bằng cả gia tài của nhiều gia đình thời khắc đó. Người ta mê thú vui băng cối, theo đuổi theo nó vì muốn hướng đến những âm thanh mộc mạc, nhẹ nhõm khi giọng hát trùm lên giai điệu.  Radio Đèn      Chiếc Radio hiệu Orionton của Hunggary  Nhắc đến những món đồ công nghệ của một thời xa xưa, phải kể đến những chiếc Radio Đèn. Tuy ở thời khắc đương đại, với sự phát triển của truyền hình, những chiếc radio đã dần mất đi vị thế vốn có của nó, nhưng chỉ vài chục năm trở về trước thôi việc nghe tin cẩn hay thưởng thức một bản nhạc qua đài phát thanh là món ăn ý thức chẳng thể thiếu của rất nhiều người. Những chiếc Radio tưởng nghe đâu có cấu tạo rất đơn giản nhưng ở vào thời khắc đó, việc sở hữu một chiếc Radio không phải là điều đơn giản một tí nào. Để sở hữu một chiếc Radio hiệu Zenith của Mỹ, Orionton của Hungary hay Hồng Đăng của Trung Quốc người ta thậm chí phải bỏ ra hàng mấy cây vàng. Vậy nên cũng là điều dễ hiểu khi những chiếc Radio như thế này thường chỉ xuất hiện trong gia đình những nhà khá giả ở tỉnh thành, những hộ kinh dinh tiểu tư sản hay những cán bộ quốc gia trong thời gian bao cấp.  Ti vi cửa lùa hay tivi cửa xếp      Có thể thấy rõ một lớp cửa lùa mỏng ở mặt ngoài tủ đựng tivi  Vào thời khắc sở hữu một chiếc Radio cũng tốn hàng mấy cây vàng, hẳn nhiên một chiếc ti vi cửa xếp phải xếp vào hàng xa xỉ của xa xỉ phẩm. trước tiên là những chiếc tivi cửa xếp, cửa lùa sau đó là đến những chiếc tivi đen trắng hai râu hiệu Samsung rồi tivi Hitachi vỏ đỏ. Những người may mắn từng một lần xúc tiếp với những chiếc tivi vào thời khắc ấy ắt hẳn chẳng thể quên được những kỉ niệm gắn liền với những tháng ngày khốn khó nhưng đầy ắp tiếng cười ấy. Đó là hình ảnh về chiếc tivi chấp chới lúc bật lúc tắt, là hình ảnh những đứa trẻ chốc chốc biến thành những “ông thợ nhí” khi liên tay đập bồm bộp vào chiếc ti vi để cho nó lên hình.     Hình ảnh chiếc tivi Hitachi vỏ đỏ cũng là một hình ảnh chẳng thể nào quên trong tâm não nhiều người  thời khắc cách đây ba bốn chục năm, một chiếc tivi đen trắng thôi cũng đáng giá cả gia tài. do vậy, khi sắm một chiếc tivi như vậy về nhà, chủ nhân của nó thường mua thêm một chiếc tủ để tivi có khóa. Cứ mỗi lần xem tivi xong là đóng tủ khóa lại để ngừa kẻ gian hay lũ trẻ thơ nghí ngoáy tinh nghịch.  Đầu video   Những chiếc đầu video và những bộ phim kiếm hiệp Trung Hoa là những kí ức còn sống mãi trong lòng nhiều người  Nếu nói về các thiết bị công nghệ thời xưa mà không nói đến đầu video thì quả là một điều tội lỗi. Những chiếc đầu máy video bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam vào những năm cuối thập năm 80 đầu thập niên 90 của thế kỉ trước đã tạo ra một làn sóng phim truyện Hồng Kông, Đài Loan mạnh mẽ tràn vào Việt Nam. ban sơ, những chiếc đầu video chỉ xuất hiện ở những gia đình khá giả nhưng chỉ một thời kì sau hết với sự phát triển của từng lớp, nó mau chóng được phổ thông và nhận được sử hưởng ứng từ thảy mọi người. Ở thời khắc đó, không một cậu thanh niên hay cậu nhóc mới lớn nào không biết đến các bộ phim kiếm hiệp cổ trang Trung Quốc, nhân vật Lý Tiểu Long với ngón võ Vịnh Xuân điêu luyện hay những người hùng theo phong cách Rambo của điện ảnh Mỹ. Và vào thời khắc đó, đầu video đã làm thay nhiệm vụ của các rạp chiếu phim vốn rất thiếu hụt và góp phần không nhỏ trong việc quảng bá các thành quả của nền điện ảnh thế giới đến với khán giả Việt Nam. Những cửa hiệu cho thuê băng video mọc lên như nấm khắp nơi và nghề kinh dinh và cho thuê băng video trở nên một trong những nghề dễ sống nhất. Tuy nhiên, chỉ sau đó không lâu, sự phát triển của đĩa VCD cùng các loại đầu đọc đĩa với chất lượng hình ảnh cao, thuận tiện hơn và giá thành rẻ hơn đã mau chóng đẩy đầu video cùng băng từ khỏi vị trí cai trị của và dần dần làm cho nó biến mất hoàn toàn trên màn hình của khán giả Việt.  Máy nhắn nhe   Máy nhắn nhe từng là ước mong của rất nhiều người trong những năm cuối thập niên 90  Dù là sản phẩm sinh sau đẻ muộn nếu so với các thiết bị ở trên, tuy nhiên nghe đâu máy nhắn nhe lại là thiết bị bị quên lãng nhiều nhất. Ít ai còn nhớ rằng, chỉ hai chục năm trở về trước thôi, những chiếc máy nhắn nhe nhỏ nhắn như thế này từng là đỉnh cao của ngành viễn thông và di động. Từ khi được chính thức phát triển thành một loại hình dịch vụ viễn thông tại Việt Nam vào năm 1994, những chiếc máy nhắn nhe với sự nhỏ nhắn và thuận tiện của nó đã mau chóng trở nên niềm ước mơ của rất nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Những chiếc máy nhắn nhe trước tiên được dùng ở Việt Nam phần lớn đến từ thương hiệu Motorola, sau đó mới đến Erickson và một đôi tăm tiếng khác. Với tổn phí dùng dịch vụ có phần đắt đỏ, tất nhiên, việc sở hữu một chiếc máy nhắn nhe vào thời khắc mà không phải ai cũng có thể tiếp cận với dịch vụ thoại nhất thiết là một điều không đơn giản chút nào. Vậy nên, không có gì sửng sốt khi ngoài những gia đình có người thân công tác trong ngành bưu điện, những cán bộ quốc gia cấp cao hay giới doanh gia với nhu cầu thông tin cập nhật nhanh chóng ra, chỉ có những gia đình khá giả ở các đô thị lớn mới dám mơ màng đến loại hình dịch vụ đắt đỏ này. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian trị vì ngắn ngủi, với sự xuất hiện của những chiếc điện thoại di động cùng tính năng nhắn tin được tích hợp gọn gàng trên đó, những chiếc máy nhắn tin đã nhanh chóng trở nên lỗi thời và dần dần biến mất khỏi đời sống công nghệ đương thời. Chỉ sau đúng 10 năm hoạt động, vào năm 2004, dịch vụ này đã chính thức bị xóa sổ hoàn toàn ở Việt Nam. Và ít ai có thể ngờ rằng, ngữ “máy nhắn tin” và những hình ảnh của nó lại trở nên xa lạ với những người trẻ đến vậy như ở thời điểm hiện tại. Có thể nói, cùng với sự phát triển của xã hội, công nghệ luôn luôn có sự gắn bó mật thiết với con người. Tuy rằng mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống của nó là khác nhau tùy từng thời điểm, nhưng không thể phủ nhận rằng công nghệ luôn đóng một vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển của xã hội. Hiểu biết về công nghệ, trân trọng những sản phẩm mà con người phải lao công khổ tứ để tạo ra nó cũng chính là cách chúng ta lưu giữ và duy trì ngọn lửa nhiệt huyết và ham mê trong mỗi con người.  Thu Hằng  Xem mới nhất tại TechZ.vn!